DEĞERLERİMİZ KÖŞESİNDEN

Mikroskobun Altındaki Dâhi: Gazi Yaşargil

Bir cerrah düşünün… Elindeki neşterle sadece hastalıkları değil, tıbbın gidişatını da kesip biçmiş olsun. Bir bilim insanı düşünün… Mikroskopla beynin karanlık ormanlarında yürüyerek, milyonların hayatına ışık olmuş olsun. Bu kişi, Anadolu'nun mütevazı bir köşesinden çıkıp dünya tıbbının zirvesine adını altın harflerle yazdıran Prof. Dr. Gazi Yaşargil’den başkası değil. 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya gelen Gazi Yaşargil’in hayatı, sıradan bir başarı öyküsü değildir. O, zamanın ötesinde düşünebilen, elleri kadar zihni de maharetli bir bilim adamıydı. Türkiye’de başlayan eğitim yolculuğu, onu Almanya’ya, ardından İsviçre’nin Zürih kentine kadar taşıdı. Ama asıl yolculuğu mikroskobun altında başladı. Bugün tıp fakültelerinde öğrencilerin büyük bir hayranlıkla öğrendiği mikrocerrahi teknikleri, bir zamanlar onun ellerinde şekil buldu. O yıllarda kimsenin hayal bile edemediği şeyleri gerçekleştirdi: Beynin damarlarında, saç telinden ince yapıları, bir saat ustası titizliğiyle onarmak. Öyle ki bu yeteneği ona, Amerikan Beyin Cerrahları Derneği tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanını kazandırdı. Öyle kolay verilen bir unvan değildir bu; önce hayatları kurtarırsınız, sonra insanlığın bilim birikimine yön verirsiniz. Yaşargil’in en büyük başarısı, yalnızca teknik ustalığında değil; öğrencilerine bıraktığı mirasta yatıyor. Bugün dünyanın dört bir yanında onun öğrencileri, onun adını bir ustanın izinden giden sadakatle anıyor. Tıpkı bir dervişin izinden yürüyen mürid gibi… Ben her Gazi Yaşargil adını duyduğumda, sadece bir beyin cerrahını değil, çağını aşmış bir aklı, bir azmi, bir duruşu hatırlarım. O, bilimin doğudan da yükselebileceğini kanıtlayan bir ışıktır. Tıp dünyasında çok az insan, hem teknik dehasıyla hem de entelektüel duruşuyla bu kadar evrensel bir saygı görebilir. Gazi Yaşargil bunu başardı. Ve bizlere bir gerçek daha bıraktı: Eğer tutkuyla çalışırsan, mikroskobun altındaki dünyalar bile sana kapılarını açar.